هزار حرف نگفته

با فرزند کمتر زندگی بهتر نشد!(1)

با پایان یافتن جنگ ایران و عراق و انجام سرشماری ، مشخص شد که روند افزایش جمعیت کشور در کوتاه مدت، به انفجار جمعیت خواهد انجامید. به دنبال هشدار کارشناسان، سیاست کنترل موالید مورد توجه قرار گرفت و دولت وقت در سال 1368، برنامه‌ای را با عنوان «تنظیم خانواده» ابلاغ نمود که بر اساس آن وزارتخانه‌های بهداشت، فرهنگ و آموزش عالی، آموزش و پرورش و نیز صدا و سیما مسئولیت اجرای برنامه‌های آموزشی و تبلیغاتی مختلفی را به منظور فرهنگ سازی برای کنترل جمعیت بر عهده گرفتند .

با اجرای سیاست تنظیم خانواده و ترویج شعار«فرزند کمتر، زندگی بهتر»، نرخ رشد جمعیت ایران به طور قابل ملاحظه‌ای کاهش یافت. و این روند در سرشماری 1375 کاملاً آشکار شد. همچنین در آغاز دهه هشتاد و نتایج عمومی سرشماری 1385، مشخص شد که روند کاهش جمعیت حتی از پیش بینی‌ها هم بیشتر بود به گونه‌ای که رشد جمعیت ایران طی یک دوره پنج ساله به 4 درصد کاهش یافت.

هرچند در ابتدا، هدف از طرح «فرزند کمتر، زندگی بهتر»ایجاد یک سیاست برای کنترل جمعیت بیان شد اما در سال‌های بعد، این شعار در خانواده‌های ایرانی نهادینه شد و تک فرزندی محبوبیت یافت. در حالی که بُعد خانوار (تعداد نفرات یک خانواده) در سالهای 1375 و 1385 به ترتیب 4.4 و 4 نفر محاسبه شده بود، این عدد در سال 1390 به 3.6 نفر کاهش یافت.

یک سوال مهم!

 چرا همزمان با تلاش غرب برای افزایش جمعیتِ خود، ایران با کمک‌های بین‌المللی، سیاست‌های کنترل جمعیتی را آغاز می‌کند و از طرفی مورد تشویق قرار‌می‌گیرد؟ چرا کسانی که نخ بخیه برای مداوای رزمندگان دفاع مقدس در اختیار ما قرار نمی‌دانند و اسلحه به ما نمی‌فروختند، درست پس از جنگ انواع وسایل جلوگیری از فرزندآوری را با بودجه‌های کلان در اختیار ایران قرار ‌می دادند؟

هم‌اکنون22  کشور صنعتی از سال 1970 سیاست افزایش جمعیت را دنبال می‌کنند اما هنوز با بحران اقتصادی که عامل آن را کاهش جمعیت می‌دانند، مواجه هستند و بعد از42  سال سیاست‌های تشویقی برای افزایش جمعیت، همچنان در بحران جمعیت به سر می‌برند.

 - در فرانسه خانواده‌های فرانسوی تا سه سال می‌توانند با ضمانت اینکه به شغل خود برمی‌گردند، در کنار فرزند خود حضور داشته باشند.

- در آلمان بعد از اینکه زنان صاحب فرزند می‌شوند، می‌توانند از ادامه کار منصرف شده و به نگهداری فرزندان خود بپردازند و معادل دو سوم حقوق خود یعنی حدود 2 هزار و سیصد و هفتاد و پنج دلار به صورت ماهانه دریافت کنند.

-  در روسیه، دولت برای فرزند اول 15 هزار دلار و برای فرزند سوم یک خانه می‌دهد و همینطور به نهادهای مسئول ابلاغ کرده است از خانواده‌هایی که تا سومین بار دارای فرزند می‌شوند، حمایت مالی صورت گیرد؛ و تا سقف تعیین شده از مالیات معاف شوند.

- در ژاپن بر اساس قانونی که در سال 2010 به وسیله حزب دموکراتیک این کشور اجرایی شد 13000 ین در هر ماه به پدر و مادر ژاپنی تا 15 سالگی فرزند پرداخت می شود.

- و در سوئد به ازای هر کودکی که متولد می‌شود تا زمانی که کودک به سن 16 سالگی برسد، به والدینِ کودک کمک مالی پرداخت می‌کند. میزان این کمک هزینه، ارتباطی با میزان درآمد والدین کودک ندارد و همه اقشار جامعه با هر سطح درآمدی از این تسهیلات دولت برخوردار هستند. هرچه تعداد فرزند در یک خانواده بیشتر باشد، میزان این کمک هزینه بیشتر خواهد بود.

- در ایالتی درکانادا برای فرزند اول 500 دلار، فرزند دوم 1000 دلار و برای فرزند سوم به 7 هزار و 500 دلار حقوق تعیین شده است. البته این بسته‌ها شامل تسهیلات آموزشی و رفاهی کودکان هم می‌شود.

 ولی در ایران! .... واقعا چرا؟! چرا دور افتاده‌ترین نقاط کشور نیز از تبلیغات گسترده برای "ایجاد باور لزوم کنترل جمعیت" بی‌نصیب نماند به گونه‌ای که شعار "فرزند کمتر، زندگی بهتر"در تمام ابعاد زندگی و باور‌ خانواده‌‌های ایرانی رسوخ کرد.؟!...

تأکید بر شعار«فرزند کمتر، زندگی بهتر» طبق بعضی اسناد، نسخه‌ای بود که از سوی تلاویو پیچیده شده بود، درحالیکه تنها کشوری که حتی یک روز اجازه بیان این شعار را نداشت رژیم اشغالگر قدس بود و برعکس، زنان را به زایش بیشتر تشویق می‌کرد. سیاست کنترل موالید برای این پیش گرفته شد که بتواند کمکی برای ساختن ایران اسلامی و بهبود زندگی اقشار جامعه کند (تدبیری شرک آمیز) اما برای غربیها سیاستی بود که بتواند جمعیت جوان ایران را کاهش دهد و مثل همه ی کشورهای جهان سومی از پویایی و موفقیت جدا کند تا هرچه بیشتر از منافع ایران استفاده کنند.

و دولتمردان وقت ما هم شاید ناآگاهانه در دام این توطئه قرار گرفتند. این شعار و سیاست اگر به صلاح مملکت بود می توانست برای اندک زمانی به صورت مدون برنامه ریزی شود و به پایان برسد. اما با از کمان در رفتن این تیرِ بی هدف فعلا وضعیت کشور به حالت بحرانی رسیده که مسئولان را بر آن داشته رویه را عوض کنند، هر چند که هنوز در شتاب این تصمیمِ درست قرار نگرفته اند.

اما مسئله ی من در این نوشته چیز دیگری است.

سیاست "فرزند کمتر، زندگی بهتر"  به بهتر شدن زندگی نینجامید. چرا؟