هزار حرف نگفته

من زمین را دوست دارم!

سلام بر دحوالارض، روزی که آسمان و زمین، برای آدمی آغوش می‌گشایند و نعمت‌هایشان را به سوی او روانه می‌کنند. 

سلام بر دحوالارض، روزی که برای نخستین بار، خدا نعمت‌هایش را نازل کرد تا آدمی به مهرش پی ببرد.

سلام بر دحوالارض، روزی که خدا آن را پدید آورد تا بهانه‌ای دیگر بر بهانه‌ها بیفزاید، بلکه آدمی را از زندان دنیا و از بند اهریمن برهاند.روزی که شمع وجودمان را بار دیگر با شعله ایمان روشن کنیم، و از تاریکی ظلمت ‌کده دنیا بکاهیم.

***

روز بیست و پنجم ذی‌القعده، روز دحوالارض است، روزی که مورد توجه فراوان اهل بیت علیهم السلام بوده و درباره فضیلت‌ها و اعمال این روز احادیث زیادی وارد شده است که در این نوشتار اولا به چگونگی آن و سپس به اهمیت روز دحو الارض به اجمال اشاره خواهیم کرد:

در اخباری که در موضوع روز دحو الأرض روایت شده، آمده که:

آب همه ی کره زمین را فراگرفته بود و چون فرو نشست، خشکی ای که برجسته و از آب بیرون آمد، (مانند جزیره که از قعر دریا برجهد و بالا آید)، به تدریج پهن و بزرگ وگسترده شد.

قُبّه ای که در نخستین بار نمودار شده، محل کعبه در مکّه مکرّمه است و به تدریج گسترش یافت که از آن تعبیر به دحوالأرض شده است. طبیعیان امروز (منظور دانشمندان زمین شناسی، زیست شناسی و جغرافیا) هم می گویند: «آب به همه ی زمین احاطه داشت و خشکی به عللی از قعر آب برآمد و بر سطح زمین چین ها و شکنج ها هویدا شد». سپس باران های سیلابی مداوم باریدند، ارتفاعات زمین را شستند و دره ها گستردند. اندک اندک زمین هایِ مسطح و قابل استفاده برای زندگی انسان و کشت و زرع پدید آمد.

دحو: گستردن. «وَ الأرضَ بَعدَ ذَلِکَ دَحَئَهَا»؛ زمین را پس از آن بگسترد.

البته در لغت «ارض»، مراد از آن کره زمین نیست، بلکه سطح خشکی است مقابل دریا و کوه، کوه و آب از زمین نیستند و به مقتضای این آیه، خشکی زمین که آن را «رُبع مسکون» می نامند پس از خلقت اوّلین، پدید آمد. دحو الأرض، گسترده شدن سطح خشکی زمین است بعد از آب گرفتگی و سنّت تکوینی عالم طبیعی به اذن خدا بر آن است که کعبه ی حق متعال، در هر دوره در همان نقطه ای بر پا گردد که اوّلین بار سر از آب بیرون آورده باشد.البته دوباره آب همه جای سطح کره ی زمین را فرا می گیرد  و روزگار این دوره ی آدمیان پایان می یابد. و در هر صورت بسان دوره ی گذشته، خلقت آدم باز هم شروع می شود.

روز دحوالارض:

در شب بیست و پنجم ماه ذى القعده حضرت ابراهیم7و حضرت عیسى7متولد شده اند. در این روز، رسول خدا 6به قصد حجة الوداع از مدینه با یکصد و چهار هزار نفر و حضرت فاطمه –سلام الله علیها- و تمامى اهل بیت خود از شجره به مکه عزیمت نمودند. در روایتی نیز آمده است که قائم7در همین روز قیام خواهد کرد،و در چنین روزی حضرت آدم 7 به زمین هبوط کرده است.

از مجموع آیات و روایات چنین بر می آید که بی ‌گمان دحوالارض، نماد مهرورزی و رحمت پروردگار به بندگان خویش و سرآغاز آمادگی و فروتنی کره زمین برای زندگی و سکونت آدمیان بر روی آن بوده است. از این رهگذر پاسداشت دحوالارض، پاسداشت انبوهی از نعمت‌های بی ‌پایان خداست که به تدریج بر چهره زمین ساخته و پرداخته شده است تا انسان‌ها، با آرامش بر روی این کره خاکی زندگی کنند.{اِنَّ لِرَبِّکُمْ فی ایامِ دَهْرِکُمْ نََفَحاتٌ فَتَعَرَّضُوا لَها لَعَلَّهُ اَن یصیبَکُمْ نَفْحَةٌ مِنْها فَلا تَشْقَوْنَ بَعْدَها اَبداً؛ همانا در طول زندگی شما نسیم‌هایی از سوی پروردگارتان می‌وزد. هان! خود را در معرض آنها قرار دهید، باشد که چنین نسیمی سبب شود که برای همیشه بدبختی از شما دور ماند.} حضرت علی7فرموده اند: «نخستین رحمتی که از آسمان به زمین نازل شد، در روز بیست و پنجم ماه ذی‌القعده، روز دحوالارض بوده است و هرکس این روز را روزه بدارد و شب آن را به عبادت بپردازد، به پاداش عبادت صد‌ساله رسیده است؛ عبادت صد ساله‌ای که روز‌های آن را به روزه و شب‌های آن را به عبادت گذرانیده است و هر جماعتی که در این روز گِرد هم آیند و به ذکر پروردگار بپردازند، پراکنده نخواهند شد مگر آنکه خواسته‌های آنان برآورده خواهد شد و در این روز هزاران رحمت از سوی پروردگار نازل می‌شود که نودونه درصد آن از آنِ کسانی است که روزش را به روزه و ذکر و شبش را به احیا و عبادت مشغول باشند.

برداشت عرفانی میرزا جواد آقا ملکی تبریزی از روز دحوالارض از این قرار است: «از بزرگترین نعمتهاى این روز این است که کعبه را خانه خود قرار داد و اجازه داد که مردم آن را زیارت نموده و با پاداش و رضایت فراوان، این عمل را از آنان مى پذیرد و این نهایت لطف، مهربانى و کرم است. در روایت هم آمده است که خدا می گوید: «زمین و آسمانم گنجایش من را ندارد؛ بلکه قلب بنده ی مؤمنم گنجایش مرا دارد.» آن?گاه که انسان در مى یابد که او تا چه اندازه دوست دارد دست عنایت خود را روى سر مؤمنین نگه دارد و در جذب آنان به خود، همه ی بهانه ها را فراهم می کند،  قدر نعمت وجود پیامبر بزرگوار6 را که به?واسطه ی آن ما را به این عالَم?هاى گرانقدر هدایت نمود و این دلهاى مرده را با نور ایمان حیات بخشید، خواهد دانست.»

در این روز چند عمل وارد شده است:

1.روزه داشتن که ثواب هفتاد سال عبادت را دارد.

2.احیا و شب زنده داری شب دحوالارض که برابر با یک سال عبادت است.

3. توبه و استغفار، ذکر ودعا.

4.انجام غسل به نیت روزِ دحوالارض و نماز مخصوص آن.

5. دعای ویژه این روز. دعاى این روز مشتمل بر مضامین عالى اخلاقى - اجتماعى و طلب رحمت و توفیق توبه و پیروزى اهل حق می‌باشد. گویا تعیین یک روز خاص رمزی است از دوره‌‏اى که زمین از وضع پیشین متحول شد و چهره سوزان و خشمناک آن به تدریج به صورت رحمت درآمد  و زمین و هوا، آماده براى پیدایش آب و گیاه و انسان گشت.در بخشی از این دعا، به مسأله دحوالأرض چنین اشاره شده است : «ای خدایی که خانه کعبه را گسترانیدی و دانه را شکافتی و سختی را برطرف ساختی، از تو می خواهم در این روز که به حق آن را بزرگ نمودی، هر گرفتاری و مشکلی را برطرف سازی.»

6. بهترین و با فضیلت‌ترین عمل مستحبی این روز، زیارت حضرت امام رضا 7 است.